ELEME
1930'daki ilk Dünya Kupası'na katılan takımlar FIFA'nın davetiyle belirlendi. 1934 Dünya Kupası ise katılacak takımların elemelerle belirlendiği ilk turnuva oldu. Günümüzdeki elemelere FIFA'ya bağlı 6 konfederasyon (Afrika, Asya, Kuzey, Orta Amerika ve Karayipler, Güney Amerika, Okyanusya, ve Avrupa) katılmakta ve konfederasyonlar bu elemeleri kendileri düzenlemektedir. FIFA, her turnuva için konfederasyonların başarılarına göre kontenjan belirler.
Elemeler turnuvadan yaklaşık üç sene önce başlar ve iki yıllık bir periyoda yayılır. Her konfederasyon kendi elemeleri için farklı düzenlemeler yapabildiği için konfederasyonların eleme formatları genelde farklıdır. Genellikle bir veya iki kontenjan uluslarası play-off maçlarının galiplerine ayrılır. Örneğin, 2010 Dünya Kupası elemelerinde Okyanusya elemeleri galibi Yeni Zelanda ile Asya elemeleri beşincisi Bahreyn play-off maçında karşılaştı, 0-0 biten ilk maçın rövanşında 1-0 kazanan Yeni Zelanda Dünya Kupası'na katılmaya hak kazandı. 1938 Dünya Kupası'ndan itibaren ev sahipleri turnuvaya eleme oynamadan otomatik olarak katılmaktadır. 1938 ile 2002 arasında son şampiyonlar da eleme oynamadan bir sonraki turnuvaya katılırken 2006 FIFA Dünya Kupası'ndan itibaren bu uygulamaya son verildi. 2002 Dünya Kupası şampiyonu Brezilya 2006'daki turnuvaya katılmak için eleme oynarken, son şampiyon olduğu halde eleme oynayan ilk takım oldu.
Final turnuvası
Şimdiki formata göre final turnuvasında 32 farklı milli takım ev sahibi olarak belirlenen ülkede bir ay boyunca mücadele ederler. Turnuva grup aşaması ve devamında uygulanan eleme aşaması olmak üzere iki aşamadan oluşur.
Grup aşamasında öncelikle her grupta dörder takımın yer aldığı 8 grup oluşturulur. Grupların oluşturulma aşamasında dört torba belirlenir. Ev sahibi takım ve FIFA Dünya Sıralaması'ndaki en iyi yedi takım seri başı olarak birinci torbada yer alırlar. Diğer takımlar ise kalan üç torbaya yer aldıkları konfederasyona göre yerleştirilir. 1998'den beri ikiden fazla Avrupa takımının ve aynı konfederasyondan birden fazla takımın aynı grupta yer alması kısıtlanmıştır.
Grup aşamasında her takım grubundaki diğer takımlarla birer kez maç yapar. Gruptaki son maçlar dört takım arasındaki adaletin sağlanması için aynı zamanda başlar. Gruplarında ilk iki sırayı alan takımlar eleme aşamasına yükselirler. Sıralamayı belirlemek için öncelikle alınan puanlara bakılır. 1994'ten beri kazanan takıma üç puan, beraberliğe bir puan verilir, kaybeden ise puan kazanamaz (öncesinde, kazanan takıma iki puan verilmekteydi).
Grup maçlarından sonra takımlar arasındaki sırala sırasıyla şu kriterlere göre yapılır.:
- Grup maçlarında alınan puan
- Grup maçlarındaki gol averajı
- Grup maçlarında atılan gol sayısı
- Eğer birden fazla takım yukarıdaki kriterlerin üçünde de birbirlerine üstünlük sağlayamamışlarsa aşağıdaki kriterlere bakılır :
- Bu takımların aralarında oynadıkları maçlarda aldıkları puan
- Bu takımların aralarında oynadıkları maçlardaki gol averajı
- Bu takımların aralarında oynadıkları maçlarda attıkları gol sayısı
- Eğer bu kriterler sonrasında da üstünlük sağlanamadıysa sıralama kura ile belirlenir.
Eleme aşamasında tek maçlı eleminasyon sistemi uygulanır, 90 dakika sonunda eşitlik olmaıs halinde uzatmalar ve penaltı atışlarına geçilir. Son 16 turunda (ikinci tur) grup birincileriyle diğer grupların ikincileri eşleşir. Bu turu çeyrek finaller, yarı finaller, üçüncülük maçı (yarı finallerin kaybedenleri arasında) ve final takip eder.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder